Petycja o stwierdzenie nieważności uchwał lub wskazanie że uchwały zostały wydane z naruszeniem prawa

_{Zduny, 19 październik 2021 r.}

Wojewoda Małopolski

Ul. Basztowa 22, 31–156 Kraków

PETYCJA O STWIERDZENIE NIEWAŻNOŚCI UCHWAŁ LUB WSKAZANIE ŻE UCHWAŁY ZOSTAŁY WYDANE Z NARUSZENIEM PRAWA

Ogólnopolskie Stowarzyszenie „Kominki i Piece„ jest dobrowolnym i samorządnym zrzeszeniem osób fizycznych, osób prawnych, przedsiębiorców, producentów i innych organizacji społecznych i gospodarczych zainteresowanych sprawami związanymi z branżą kominkową i zduńską oraz dbałością o poszanowanie środowiska naturalnego i zdrowia ludzkiego w duchu regulacji europejskich.

Ogólnopolskie Stowarzyszenie Kominki i Piece z niepokojem obserwuje działania prawodawcze dokonywane przez organy samorządu terytorialnego w całej Polsce, prowadzące do deprecjacji drewna jako odnawialnego źródła energii. Liczne nieścisłości terminologiczne i niedopowiedzenia występujące w uchwałach organów jednostek samorządu terytorialnego przedstawiają drewno, jak i nowoczesne, niskoemisyjne kominki i piece w bardzo niekorzystnym świetle. Ponadto, względem drewna, jak również kominków i pieców stawiane są niesłuszne zarzuty, wskazujące na duży ich duży udział w zanieczyszczeniu powietrza. Należy wskazać, że zarzuty te nie mają oparcia w żadnych badaniach naukowych.

Mając więc na uwadze powyższe kwestie, jak również uprawnienia nadzorcze Wojewody odnośnie do aktów prawa miejscowego uchwalanych przez organy gminy, które to uprawnienia wynikają z art. 90 ust. 1 w zw. z art. 91 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. 2020 poz. 713) niniejszym wnosimy o stwierdzenie nieważności Uchwał nr XLV/620/2021, XLV/621/2021, XLV/622/2021, XLV/623/2021, XLV/624/2021, XLV/625/2021, XLV/626/2021 Sejmiku Województwa Małopolskiego z

27.09.2021 r. w sprawie wprowadzenia na obszarze gmin: Czarny Dunajec, Skawina, Krzeszowice, Oświęcim, Nowy Targ, Niepołomice, Rabka Zdrój ograniczeń w zakresie eksploatacji instalacji, w których następuje spalanie paliw (dalej jako „uchwały”), ponieważ naszym zdaniem uchwały te zostały wydane z naruszeniem prawa.

UZASADNIENIE

Mamy zastrzeżenia do 3 zapisów znajdujących się we wszystkich kwestionowanych uchwałach. We wszystkich uchwałach te zapisy mają identyczną treść.

Zastrzeżenia do §6, ust. 1 pkt 2 lit. a)

„spalanie paliwa zachodzi w instalacjach z zamkniętą komorą spalania, spełniających minimalne poziomy sezonowej efektywności energetycznej i normy emisji zanieczyszczeń dla sezonowego ogrzewania pomieszczeń określone w punkcie 1 i 2 załącznika II do Rozporządzenia Komisji (UE) 2015/1185”

Wspomniany przez projekt przepisu załącznik do Rozporządzenia Komisji (UE) 2015/1185 rozróżnia 3 rodzaje miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń na paliwo stałe:

• z otwartą komorą spalania,
• z zamknięta komorą spalania,
• z zamkniętą komorą spalania wykorzystujących drewno prasowane w formie peletów.

Dla każdego z tych rodzajów urządzeń przewidziane są poziomy sezonowej efektywności energetycznej oraz emisji cząstek stałych, organicznych związków gazowych, tlenku węgla i tlenków azotu. Osiągnięcie przez dane urządzenie określonych poziomów sezonowej efektywności energetycznej i emisji kwalifikuje go jako spełniające wymogi ekoprojektu jako miejscowy ogrzewacz pomieszczeń z otwartą, zamkniętą lub zamkniętą komorą spalania na pelet a tym samym dopuszcza do obrotu w UE po 1.01.2022.

Skoro dyrektywa Ekoprojekt przewiduje istnienie takich urządzeń jak miejscowe ogrzewacze pomieszczeń z otwartą komorą spalania i umożliwia ich użytkowanie po spełnieniu określonych warunków nie widzimy powodu, by można było wyłączać możliwość użytkowania takich urządzeń (instalacji) w drodze uchwały antysmogowej. Naszym zdaniem jest to naruszenie implementowanych do polskiego porządku prawnego i obowiązujących przepisów unijnych.

Celem uchwał jest ograniczenie emisji niskiej, której głównym źródłem są przestarzałe urządzenia grzewcze w tym ogrzewacze pomieszczeń, na paliwa stałe, w tym drewno. Urządzeniom tym zgodnie z EMEP 2019 można przypisać emisję pyłu na poziomie 800 g/GJ (wg EMEP–EMEP/EEA air pollutant emission inventory guidebook 2019Technical guidance to prepare national emission inventories, EMEP/EEA air pollutant emission inventory guidebook 2019 — European Environment Agency (europa.eu)) lub 550 g/GJ (wg KOBIZE-Wskaźniki emisji zanieczyszczeń ze spalania paliw dla źródeł o nominalnej mocy cieplnej do 5 MW, zastosowane do automatycznego wyliczenia emisji w raporcie do Krajowej bazy za 2020 r. 1 (kobize.pl)). Cel lokalnej uchwały jakim jest poprawa jakości powietrza przez redukcję emisji winien być odniesiony porównywany do emisji głównego źródła i wyrażony jako osiągana redukcja.Emisyjność nowoczesnych urządzeń regulowania jest w/w rozporządzeniem zgodnie, z którym emisja pyłu nie może być większa niż 26,8 g/GJ oraz 33,5 g/GJ, odpowiednio dla zamkniętej i otwartej komory spalania. Zastąpienie przestarzałego źródła, przez urządzenia obu typów, skutkuje redukcją emisji pyłu na poziomie 95,1% i 93,9%, odpowiednio dla zamkniętych i otwartych komór (przy odniesieniu do wskaźnika KOBIZE) oraz 96,6% i 95,8% (w odniesieniu do wskaźnika EMEP).

Jak widać obie wielkości, tj. możliwa do osiągnięcia redukcja, są bardzo wysokie i prawie równe. Brak jest więc różnic, na tyle istotnych aby jeden typ konstrukcji był eliminowany uchwałą.

Zastrzeżenia do §6, ust. 1 pkt 2 lit. b)

„spalanie zachodzi w instalacjach wyposażonych w urządzenie do automatycznej kontroli przebiegu procesu spalania poprzez regulację dopływu powietrza w oparciu o pomiar temperatury spalin.”

Jakkolwiek zastosowanie takiego urządzenia może zwiększyć sprawność instalacji, to nie powinno być ono przymusowe i obowiązkowe lecz dobrowolne a o możliwości i celowości zastosowania takiego rozwiązania powinien zdecydować wykwalifikowany instalator, ewentualnie taki instalator powinien taką możliwość i celowość zaopiniować.

Bezwzględny obowiązek zastosowania regulatora będzie skutkował:

– zwiększeniem kosztów instalacji ekologicznych i niskoemisyjnych urządzeń na drewno

(odnawialne źródło energii) a tym samym

– ograniczeniem możliwości ich stosowania do coraz to węższej grupy użytkowników gotowych ponieść te dodatkowe koszty co automatycznie ograniczy stosowanie drewna, które jest odnawialnym źródłem energii.

– dodatkowym utrudnieniem w obsłudze dla osób np. starszych o mniejszych zdolnościach poznawczych.

Z technicznego punktu widzenia jest wiele urządzeń z zamkniętą i z otwartą komorą spalania, w szczególności pieców wolnostojących, których wyposażenie w urządzenie do automatycznej kontroli przebiegu procesu spalania jest niemożliwe, nie mówiąc już o wpływie regulatora na walory estetyczne i wizualne. W wielu urządzeniach regulator musiałby być zainstalowany fabrycznie co z kolei skutkowałoby koniecznością przeprowadzenia przez producentów kolejnych kosztownych badań dopuszczających do obrotu.

Wymóg stosowania sterownika, przy obu typach urządzeń, nie wpłynie w sposób istotny na osiągany poziom redukcji zanieczyszczeń. Wpływ regulatora na emisyjność urządzeń, choć widoczny dla emisji mierzonej bezwzględnie, jest ponownie nieistotny z punktu widzenia redukcji emisji. Ponadto wpływ ten jest słabo udokumentowany, nieliczne źródła literaturowe są poparte jedynie przesłankami z materiałów handlowych, reklamowych. Nie stanowią one podstawy do sformułowanych zapisów podobnie mocnej jak Rozporządzenie Ekoprojekt.

Zapisane uchwałą wykluczenie urządzeń z otwartą komorą spalania oraz zamkniętą komorą spalania bez sterownika, zgodnych z Rozporządzeniem Ekoprojekt jest nieuzasadnione. Pozytywny efekt środowiskowy efekt środowiskowy zastąpienia starych urządzeń przez nowe zgodne z Ekoprojektem, wszystkich analizowanych typów jest praktycznie jednakowy. Takie bezpodstawne wykluczenie wskazanych typów urządzeń i ich kombinacji może prowadzić do istotnego ograniczenia wymiany urządzeń przestarzałych na nowe, również wskutek znacznie wyższych kosztów dopuszczonych rozwiązań. Skutkować to przedłużającym stosowanie starych urządzeń a przez to nieosiągnięciem celów uchwały antysmogowej.

W rzeczywistości przepisy te spowodują w 7 gminach województwa małopolskiego ograniczenie stosowania OZE, jakim jest drewno i poszkodowanie mieszkańców tych gmin w zakresie swobodnego dostępu do rynku legalnych i spełniających odpowiednie normy miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń.

Naszym zdaniem przepis ten zbyt daleko ingeruje i ogranicza możliwość korzystania z prawa własności bez odpowiedniego umocowania ustawowego.

Aby nowe przepisy nie skutkowały zmniejszeniem zainteresowania użytkowników nowoczesnymi i ekologicznymi urządzeniami i instalacjami na drewno postulujemy, by wprowadzenie takiego bezwzględnego nakazu stosowania dodatkowych urządzeń podnoszących sprawność instalacji było połączone z możliwością dofinansowania całej instalacji bądź też zwrotu kosztów takich dodatkowych urządzeń. Jako stowarzyszenie od dawna zwracamy uwagę nie tylko na niesłuszność wprowadzania kolejnych zakazów i ograniczeń eksploatacji ekologicznych i niskoemisyjnych urządzeń na drewno ale też na konieczność objęcia ich dotacjami tym bardziej, że możliwość taką przewiduje Art 2, ust. 1c Ustawy o wspieraniu termomodernizacji i remontów oraz o centralnej ewidencji emisyjności budynków (t.j. Dz. U. 2021 poz. 554), w myśl którego miejscowe ogrzewacze pomieszczeń, o których mówi Rozporządzenie Komisji (UE) 2015/1185 z dnia 24 kwietnia 2015 r. w sprawie wykonania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady

2009/125/WE w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń na paliwo stałe, to urządzenia spełniające standardy niskoemisyjne. Przedsięwzięcie niskoemisyjne w rozumieniu tejże Ustawy to takie, w wyniku którego następuje wymiana urządzenia niespełniającego standardów niskoemisyjnych na urządzenie spełniające standardy niskoemisyjne. Zaznaczyć przy tym należy, że Ustawa nie wprowadza preferencji dla żadnych urządzeń spełniających standardy niskoemisyjne ani dla żadnych przedsięwzięć niskoemisyjnych.

Wszelkie przepisy ograniczające możliwość użytkowania odnawialnych źródeł energii są antyekologiczne, sprzeczne z dobrem obywateli i klimatyczną polityką Unii Europejskiej. Przepis §6, ust. 1 pkt 2 litera b) powinien być usunięty z uchwał lub skorygowany zgodnie z naszymi uwagami.

Proponowane przez Zarząd Województwa rozwiązanie jest słuszne z technicznego punktu

widzenia, ale nie może być kategorycznym nakazem z kilku względów:

–Kominki i piece na drewno kawałkowe w wielu przypadkach pełnia funkcję jedynego źródła ogrzewania domu a w każdym przypadku są alternatywnym, dodatkowym źródłem ogrzewania. W naszej opinii kominek czy piec powinien być niezależnym od zasilania elektrycznego, zawsze gotowym do działania w razie awarii dużych sieci energetycznych źródłem ogrzewania.

–Miejscowy ogrzewacz powietrza powinien też pełnić rolę taniej i bezpiecznej alternatywy dla osób gorzej sytuowanych. Dodatkowe koszty związane z obowiązkiem instalacji sterownika sprawią, że kolejni potencjalni użytkownicy nie zdecydują się na takie alternatywne ogrzewanie, co uzależni ich ogrzewania gazowego i będzie wpędzać w coraz większe ubóstwo energetyczne. Wymóg doposażania kominków w dodatkowe urządzenia sterujące powinien być bezwzględnie połączony z możliwością wsparcia finansowego.

–Obowiązek wyposażenia w sterownik mechaniczny lub elektroniczny jest również wątpliwy w świetle przepisów o wolnej i uczciwej konkurencji. Przed wszystkim żadne normy produktowe nie wymagają takiego dodatkowego wyposażenia a konstrukcje nowoczesnych urządzeń same w sobie zapewniają redukcję emisji do poziomów akceptowanych przez Ekoprojekt. Konieczność dostosowania urządzeń do wymogów, które ewentualnie przyjmą pojedyncze gminy będzie się wiązało ze znacznymi, nieuzasadnionymi kosztami po stronie producentów a w efekcie z podniesieniem cen produktów. Konsekwencją będzie dalsze pogłębianie się ubóstwa energetycznego i brak istotnego wpływu na poziom emisji. Dodatkowo taki zapis uchwały budzi uzasadnione podejrzenia, że ma na celu ograniczenie możliwości użytkowania kominków zgodnych z Ekoprojektem.

–Kominki i piece na odnawialne źródło energii (jakim jest drewno kawałkowe), spełniające wszelkie wymogi Ekoprojektu są wystarczająco niskoemisyjnymi urządzeniami, dopuszczonymi przez UE bez jakiejkolwiek potrzeby stosowania dodatkowych automatycznych regulatorów elektronicznych.

Zastrzeżenia do §6, ust. 2

Propozycja zawarta w tym przepisie wprowadza dodatkowe i nieuzasadnione ograniczenia dla

dwóch rodzajów urządzeń:

– miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń na paliwo stałe, których bezpośrednia moc cieplna wy osi mniej niż 6 % łącznej bezpośredniej i pośredniej mocy cieplnej przy nominalnej mocy cieplnej (np. kominki akumulacyjne);

– miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń na paliwo stałe, które nie są zmontowane fabrycznie ani nie są dostarczane jako prefabrykowane komponenty lub części przez jednego producenta i muszą być zmontowane na miejscu (np. zduńskie piece kaflowe);

Urządzenia te spełniają wymogi i są montowane na podstawie odrębnych przepisów gwarantujących ich bezpieczeństwo, jakość i najlepsze parametry emisji. Są to przeważnie urządzenia i instalacje unikatowe i niepowtarzalne. Są to również urządzenia bardzo kosztowne, wymagające użycia specjalistycznych materiałów i fachowej wiedzy.

Jakkolwiek nasze Stowarzyszenie zdecydowanie popiera wymóg spełniania wymogów dotyczących emisji, o których wspomina ekoprojekt dla miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń na paliwa stałe, to wymóg ten powinien dotyczyć nowo montowanych urządzeń.

Wszelka transformacja energetyczna powinna się odbywać z poszanowaniem podstawowych zasad prawa a mianowicie zasady ochrony praw nabytych i zasady nie działania prawa wstecz. Propozycja zawarta w §6, ust. 2 łamie obie te zasady ponieważ ma dotyczyć instalacji bez względu na moment rozpoczęcia eksploatacji.

To kolejny przykład ukrytego pod skomplikowanymi przepisami faktycznego zakazu eksploatacji i ograniczenia urządzeń na biomasę.

Dodatkowo przepis ten uderza bezpośrednio w tradycyjne rzemiosło zduńskie i może doprowadzić na terenie gmin, które go wprowadzą, do zaniku wielopokoleniowej tradycji i specjalistycznej wiedzy i umiejętności rzemieślniczych.

Skoro Rozporządzenia Komisji (UE) 2015/1185 wyraźnie w art. 1 ust. 2 wyłącza z zakresu swej regulacji wspomniane dwa rodzaje urządzeń, nie można w drodze uchwały lokalnej wymagać stosowania do nich warunków przewidzianych przez to samo Rozporządzenie dla innych urządzeń. Naszym zdaniem jest to naruszenie logiki i spójności implementowanych do polskiego porządku prawnego i obowiązujących przepisów unijnych.

Dodatkowe argumenty przeciwko jakimkolwiek dodatkowym ograniczeniom eksploatacji czy też możliwości instalowania miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń spełniających wymogi ekoprojektu znajdziemy w ROCZNEJ OCENIE JAKOŚCI POWIETRZA W WOJEWÓDZTWIE MAŁOPOLSKIM (RAPORT WOJEWÓDZKI ZA ROK 2018) oraz w Małopolskim Programie Ochrony Powietrza, czyli uchwale Sejmiku Województwa Małopolskiego nr XXV/373/20 z dnia 28 września 2020 r. (dalej: POP).

Roczna Ocena Jakości Powietrza mówi, że głównym źródłem zanieczyszczenia powietrza pyłem w Polsce jest spalanie paliw stałych w wysokoemisyjnych piecach. Miejscowe ogrzewacze powietrza zgodne z ekoprojektem, zarówno te z zamkniętą jak i z otwartą komorą spalania są niskoemisyjne. Źródłem powstawania B(a)P jest spalanie paliw stałych w niskich temperaturach pomiędzy 300°C a 600°C w nisko sprawnych urządzeniach, spalanie odpadów w instalacjach do tego nieprzeznaczonych. Kominki zgodne z ekoprojektem mają w większości przypadków sprawność powyżej 80%, spala się w nich drewno, a nie węgiel, zaś sam proces spalania zachodzi w wysokich temperaturach. Nie mają one nic wspólnego z emisją B(a)P. Zgodnie z małopolską uchwała antysmogową od 1.07.2017 można instalować tylko miejscowe ogrzewacze powietrza zgodne z ekoprojektem. Zainstalowanych w Małopolsce miejscowych ogrzewaczy powietrza z roku na rok przybywa a wg wspomnianej wcześniej Rocznej Oceny Powietrza emisja PM10, PM2,5 i B(a)P od roku 2010 systematycznie się zmniejsza.

POP wskazuje, że „zaprzestanie eksploatacji kominków prowadzi do minimalnej redukcji zanieczyszczeń w postaci poprawy jakości powietrza” bez rozróżnienia, czy są to urządzenia stare czy nowe i jaką mają emisję. Dotychczasowe normy dotyczące miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń nie były restrykcyjne. Nie narzucały limitów emisji. Ekoprojekt dopuszcza tylko urządzenia niskoemisyjne. Zatem wśród wszystkich miejscowych ogrzewaczy, które powodują minimalny efekt ekologiczny jest grupa ogrzewaczy zgodnych z ekoprojektem, a ograniczenie użytkowania których spowoduje jeszcze mniejszy niż minimalny efekt ekologiczny ponieważ:

•Są one niskoemisyjne. Emisja pyłów z miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń zgodnych z Ekoprojektem to nie więcej niż 40–50 mg/m³ w porównaniu z emisją 800 mg/m³ jaką przyjmuje KOBIZE dla celów statystycznych i jaka błędnie przyjęta jest w POP dla wszystkich urządzeń. Zatem emisja z nowoczesnych kominków jest co najmniej 20–krotnie mniejsza.

•Montowane są w Małopolsce dopiero od 1.07.2017 przez co jest ich stosunkowo niewiele.

•Zgodnie z UCHWAŁĄ Nr XXXII/452/17 SEJMIKU WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO z dnia 23 styczna 2017 r. w sprawie wprowadzenia na obszarze województwa małopolskiego ograniczeń i zakazów w zakresie eksploatacji instalacji, w których następuje spalanie paliw, od 1.01.2023 będzie można użytkować tylko miejscowe ogrzewacze zgodne z ekoprojektem lub tylko niskoemisyjne (sprawność powyżej 80% lub wyposażone w filtry redukujące emisję). Po to nakazano instalację od 1.07.2017 tylko urządzeń spełniających wymogi Ekoprojektu, żeby poprawiła się jakość powietrza.

Pozytywne podejście do biomasy drzewnej obserwujemy w całej Unii Europejskiej – Kraków jest jedynym miastem z zakazem palenia biomasą, a obecnie te karygodne błędy zaczynają rozprzestrzeniać się na całe województwo. Wzorem takich państw jak choćby Austria czy Niemcy urządzenia na biomasę leśną powinny być szeroko zalecane i dofinansowywane. Brak wiedzy o zaletach biomasy wśród osób decydujących o czystym powietrzu uwstecznia nas, a wykorzystują to korporacje i lobbyści manipulując opinią publiczną. Walka trwa o rynek zbytu, maksymalny drenaż rynku i niszczenie krajowych zasobów energii, a nie o czyste powietrze.

O ile ograniczenia i zakazy mogą być zrozumiałe w przypadku starych miejscowych ogrzewaczy powietrza, pieców na węgiel, który jest paliwem kopalnym, to jest całkowitym zaprzeczeniem idei promowania odnawialnych źródeł energii i czystego, niskoemisyjnego ogrzewania w przypadku zakazów palenia w urządzeniach na drewno spełniających surowe wymogi dyrektyw Ekoprojekt w odniesieniu do miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń oraz akumulacyjnych ogrzewaczy pomieszczeń. Zgodnie z zapisami obecnie obowiązującej w Małopolsce uchwały antysmogowej, od 1.07.2017 na terenie województwa można instalować tylko urządzenia spełniające wymogi Ekoprojektu a użytkowanie kominków i pieców na drewno, które nie spełniają wymogów Ekoprojektu, nie mają sprawności 80% lub nie zostaną wyposażone w urządzenie zapewniające redukcję emisji pyłu jest ograniczone czasowo do 1.01.2023 roku.

Wprowadzanie takich rozwiązań w Małopolsce byłoby zgodne z normami prawnymi Unii Europejskiej promującej biomasę spalaną w paleniskach zgodnych z ekoprojektem jako istotny element dywersyfikacji OZE i składnik budowania bezpieczeństwa energetycznego euroobywateli.

Nowoczesne miejscowe ogrzewacze pomieszczeń w świetle najnowszych badań przeprowadzonych w akredytowanym Laboratorium na zlecenie naszego Stowarzyszenia mają emisję o 95% mniejszą od emisji przyjmowanej dla starych urządzeń zarówno jeśli chodzi o pyły PM10 i PM2,5, jak i o lotne związki organiczne, w tym węglowodory aromatyczne. Można z całą pewnością powiedzieć, że są to urządzenia niskoemisyjne a ich wpływ na środowisko jest zminimalizowany. Urządzenia te zapewniają czyste, wysoko wydajne energetycznie spalanie z minimalną emisją zanieczyszczeń mieszczącą się w granicach wyznaczonych przez uregulowania prawne, które w UE zaczną obowiązywać od 1.01.2022.

Nad wdrożeniem na terenie całej UE tzw. „ekoprojektu”, wprowadzającego od 01.01.2022 bezpieczne normy emisji dla ogrzewaczy pomieszczeń pracowali eksperci ze wszystkich państw członkowskich. Wypracowane rozwiązane jest w zupełności wystarczające.

Ratyfikowane przez Prezydenta Polski pana Andrzeja Dudę POROZUMIENIE PARYSKIE dąży do intensyfikacji globalnej odpowiedzi na zagrożenie związane ze zmianami klimatu, w kontekście zrównoważonego rozwoju i wysiłków na rzecz likwidacji ubóstwa.

Przyjęta przez KE Dyrektywa „EUROPEJSKI ZIELONY ŁAD” – „GREEN DEAL” jako nadrzędny cel wyznacza neutralność klimatyczną między innymi przez zwiększenie udziału OZE i ograniczenia tempa wzrostu zapotrzebowania na energię.

DYREKTYWA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) 2018/2001 z dnia 11 grudnia 2018 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych szacuje ograniczenie emisji gazów cieplarnianych na poziomie 70% dzięki wykorzystaniu granulatu (pelletu), brykietu, lub opałowego, sezonowanego drewna z pni.

Dyrektywa „EUROPEJSKI ZIELONY ŁAD” oraz Pakiet „Fit for 55” KE, zakłada przyspieszenie odejścia od paliw kopalnych. Według tych planów zużycie węgla w UE ma spaść o 70 proc. w porównaniu z 2015 r., a ropy i gazu odpowiednio o ponad 30 i 25 proc.

W przyjętym w Polsce Krajowym Planie na rzecz Energii i Klimatu na lata 2021–2030 (KPEiK), przekazanym w 2019 r do KE, (https://www.gov.pl/web/aktywa–panstwowe/krajowy– plan–na–rzecz–energii–i–klimatu–na–lata–2021–2030–przekazany–do–ke), podkreślono wagę wykorzystania OZE, w tym biomasy. Biomasa została w KPEiK, mocno zaakcentowana i zaliczona do sterowalnych źródeł energii odnawialnej, obok biogazu, energii geotermalnej i pomp ciepła. Zwiększenie udziału energii z biomasy jest możliwe zarówno w gospodarstwach domowych, jak i w ciepłownictwie. Ze względu na dostępność paliwa oraz parametry techniczno–ekonomiczne instalacji, jednostki wytwórcze wykorzystujące biomasę powinny być lokalizowane w pobliżu jej powstawania (tereny wiejskie, zagłębia przemysłu drzewnego, miejsca powstawania odpadów komunalnych) oraz w miejscach, w których możliwa jest maksymalizacja wykorzystania energii pierwotnej zawartej w paliwie, aby zminimalizować środowiskowy koszt transportu a co za tym idzie ograniczenie śladu węglowego. (Krajowy Plan na rzecz Energii i Klimatu na lata 2021–2030 Założenia i cele oraz polityki działania, pkt. 3.1.2. Energia ze źródeł odnawialnych (cel ramowy na rok 2030), str. 95;

_{https://www.gov.pl/web/klimat/krajowy–plan–na–rzecz-energii–i–klimatu).}

Austriacy w strategii do 2050 roku zaplanowali udział biomasy w sektorze ogrzewnictwa na poziomie 47%, ponieważ sektor pozyskiwania, przeróbki biomasy na paliwo oraz branża kotłów i kominków na drewno przynosi do budżetu dochody większe, niż pozostałe branże OZE razem wzięte (PV, el. wiatrowe, pompy ciepła) i zapewnia pracę dla tysięcy ludzi. (https://eeg.tuwien.ac.at/fileadmin/user_upload/projects/import–

_{downloads/PR_469_Waermewende_finalreport.pdf).}

W 2020 r. w Niemczech przewidziano dopłaty do źródeł odnawialnej energii stosujących jako opał drewno i pellet (biomasę) – kwoty do 45% inwestycji. Dofinansowanie do drewna opałowego i pelletu w Niemczech w 2020 r. https://www.bafa.de/DE/Energie/Heizen_mit_Erneuerbaren_Energien/heizen_mit_erneuerbar en_energien_node.html

Szwajcaria słynąca z komfortu życia w pełni promuje ogrzewania drewnem w nowoczesnych paleniskach prowadząc od lat kampanię społeczną na rzecz poprawnego spalania.

W opinii Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi wyrażonej w poparciu stanowiska naszego stowarzyszenia, formuła wprowadzanych zakazów powinna dotyczyć urządzeń, które nie spełniają obowiązujących norm emisyjnych. Uogólniona forma zakazu obejmująca wszystkie urządzenia wykorzystujące biopaliwa stałe nie jest właściwym rozwiązaniem i nie sprzyja innowacjom oraz postępowi technologicznemu, wręcz do niego zniechęca. Ponadto w ten sposób ogranicza się możliwości lokalnego zagospodarowania biomasy, w szczególności odpadowej, która może w istotnym stopniu poprawić bezpieczeństwo energetyczne oraz przynieść oszczędności z tytułu zakupu kopalnych surowców energetycznych.

Europa nie stoi zakazami, a budowaniem świadomości społecznej. Nie bądźmy skansenem dla świata. Polscy „ekolodzy” z alarmów smogowych unikają takich słów jak „pellet” i „drewno opałowe” w pozytywnym tych słów znaczeniu. Są to najlepsze bo przewidywalne Odnawialne Źródła Energii. Konkurencja dla gazu i oleju opałowego. Te najbardziej ekologiczne paliwa odnawialne, które promuje cała Europa zostały uwzględnione przez polskie warunki techniczne WT2021.

Odnosimy nieodparte wrażenie, że „zaangażowanym” w poprawę jakości powietrza kompletnie nie zależy na edukacji w zakresie prawidłowego spalania. Wprowadzanie kolejnych ograniczeń bez edukacji nie rozwiąże problemu niskiej emisji. Zakazy palenia biomasą w nowoczesnych urządzeniach są nieuzasadnione. W dziedzinie technologii spalania paliw stałych w Polsce nastąpił olbrzymi postęp skutkujący wysoką sprawnością energetyczną oraz małym ładunkiem emitowanych zanieczyszczeń, o czym twórcy Uchwał  Antysmogowych n ie chcą wied zieć.

Zwracamy uwagę iż wprowadzony w Krakowie całkowity zakaz używania paliw stałych nie dał spodziewanych efektów a zbyt wysoki poziom NOx występuje również w miesiącach letnich, kiedy nie można przypisać jego poziomu urządzeniom na biomasę leśną. W atmosferze tworzy on wybitnie trujący i rakotwórczy dwutlenek azotu. Przypisywany jest on głównie przemysłowi i komunikacji. Poziom NOx ma też wg specjalistów bezpośredni związek z jakością spalanego gazu lub z jego złym spalaniem w urządzeniach gazowych, piecach, szczególnie domowych kuchenkach gazowych i w obiektach komercyjnych. Jego poziom z marca 2020 r. (brak przemysłu i komunikacji) jest porównywalny do poziomu z sierpnia 2019 r. – wtedy nie pali się przecież w piecach i kominkach!

Ekologiczne niskoemisyjne ogrzewacze pomieszczeń na biomasę leśną są niezastąpione w zapewnieniu bezpieczeństwa energetycznego mieszkańcom z uwagi na pracę bez zasilania prądem, najłatwiejszą dostępność do zasobów paliwa, czystość jego spalania i najniższą cenę ze wszystkich nośników energii.

Lobbyści zgłaszający propozycje ograniczeń ogrzewania drewnem straszą zawyżonymi lub opartymi na starych badaniach emisjami i substancjami, które przy używaniu nowoczesnych niskoemisyjnych kominków spełniających wymogi Ekoprojektu występują w śladowych bądź niskich ilościach. Najnowsze badania, prowadzone również w warunkach rzeczywistych, przez jednostki akredytowane potwierdzają kilkudziesięciokrotnie niższe wielkości emisji zanieczyszczeń ze spalania biomasy drzewnej w nowoczesnych urządzeniach. Emisje pyłu, lotnych związków organicznych, tlenku węgla są niższe o prawie 30 razy. Co ważne, emisja wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych, w tym kancerogenów takich jak jak Benzo(a)Piren jest ponad stukrotnie niższa, niż to jest przyjmowane w założeniach do uchwał. Ponadto emisja dwutlenku siarki jest również zredukowana o ponad 98% w porównaniu do stosowania węgla. Niższa jest również emisja tlenków azotu, z uwagi na niższą zawartość azotu w biomasie drzewnej. Brak rozróżnienia starych urządzeń od nowych i zestawianie drewna z węglem przy jednoczesnym braku naukowych dowodów na poparcie stawianych tez tworzy wrażenie, jakoby stosowanie drewna w kominkach było największą przyczyną smogu. Jest to jednak wyłącznie tylko manipulacja, granie na uczuciach i niczym nie poparte insynuacje, często budowane wbrew dowodom naukowym. Zwłaszcza przypisywanie kominkom, a w szczególności tym spełniającym najnowsze restrykcyjne normy emisji emitowania benzo (a) pirenu jest ogromnym, nie mającym uzasadnienia w faktach nadużyciem.

Zakazy i ograniczenia używania drewna w nowoczesnych, niskoemisyjnych piecach i kominkach spełniających wymogi Ekoprojektu nie dość, że zwiększają zjawisko ubóstwa energetycznego w regionie to jeszcze wprost prowadzą do promowania gazu, który (tak jak węgiel) jest paliwem kopalnym, w większości pochodzącym z importu. Jego spalanie powoduje negatywny skutek dla środowiska w postaci emisji gazów cieplarnianych oraz emisji metanu wynikającej z wycieku gazu naturalnego w procesie jego wydobycia i transportu (https://ios.edu.pl/wp–content/uploads/2018/02/WIELOWARIANTOWA–ANALIZA.pdf). Do roku 2050 wszystkie budynki w UE mają być pozbawione ogrzewania z paliw kopalnych. Spalanie ^{gazu będzie się też wiązało z karami za emisję CO}2^{. Drewno to tanie, łatwo dostępne,}

ekologiczne i rodzime ODNAWIALNE ŹRÓDŁO ENERGII gwarantujące indywidualną niezależność energetyczną. Jest to też najlepsze zabezpieczenie obywateli na wypadek awarii wszelkich sieci przesyłowych. Ograniczenie możliwości opalania drewnem automatycznie zmniejsza udział odnawialnych źródeł energii w miksie energetycznym a zwiększy udział paliw kopalnych, z równoczesnym uzależnieniem się od gazu z importu, co jest zaprzeczeniem ekologicznej logiki oraz polityki unijnej.

Jak wiemy każda działalność człowieka we współczesnym świecie jest źródłem emisji. Czy jest to przemieszczanie się (transport i komunikacja), czy produkcja żywności, czy jakakolwiek produkcja przemysłowa itd. Nawet pozyskiwanie energii z innych niż drewno odnawialnych źródeł obarczone jest emisją i śladem węglowym przy produkcji, transporcie i utylizacji potrzebnych urządzeń i instalacji (np. wiatraki, panele PV, samochody elektryczne). Dozwolone i uznawane za bezpieczne dla zdrowia człowieka emisje są uregulowane ujęte w różnych krajach w mniej lub bardziej rygorystyczne ramy. W krajach UE najnowszym systemem takich regulacji są dyrektywy Ecodesign. Obejmują one takie swoim zakresem między innymi takie produkty jak komputery, serwery, lodówki, telewizory, odkurzacze, oświetlenie oraz różnego rodzaju urządzenia grzewcze a wśród nich miejscowe ogrzewacze pomieszczeń. Fakt spełniania przez dane urządzenie (np. kominek) wymogów Ekoprojektu oznacza, że posiada ono najlepsze i zdefiniowane w sposób jednoznaczny parametry umożliwiające dopuszczenie go do obrotu. W warunkach systemu prawnego UE regulującego emisyjność niemal każdego aspektu działalności człowieka argumenty zakazujące dowolnej aktywności z powodu emisji są bezprawne, jeśli emisja ta mieści się w granicach wyznaczonych aktualnie obowiązującymi przepisami. Warto przypomnieć, że Rozporządzenie Komisji (UE) 2015/1185 z dnia 24 kwietnia 2015 r. w sprawie wykonania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń na paliwo stałe w chodzi w życie w całej UE dopiero od 1.01.2022 a w Małopolsce obowiązuje już od 1.07.2017. Warto również wspomnieć, że ekoprojekt w UE dotyczy nowych urządzeń wprowadzanych do obrotu od 1.01.2022 nie wyznaczając limitów użytkowania starych urządzeń. Wymiana starych urządzeń na nowe jest dobrowolna i w większości krajów dotowana. W Polsce natomiast przepisy nie dość, że lokalnie wprowadzają wspomnianą dyrektywę ekoprojekt wcześniej niż w całej UE, to jeszcze ograniczają czasowo możliwość użytkowania starych urządzeń nie proponując jednocześnie żadnych dotacji do wymiany na nowe miejscowe ogrzewacze pomieszczeń. W ten sposób projekt uchwały rażąco narusza również nasze prawa jako stowarzyszenia promującego ekologiczne używanie biomasy do celów grzewczych zgodnie z prawodawstwem wspólnotowym.

Aktualnie podejmowane przez rządową administrację zespoloną na szczeblu wojewódzkim działania godzące w OZE budzą nie tylko sprzeciw społeczny ale uzasadnione wątpliwości prawne. Czy zgodne z zasadą proporcjonalności i sprawiedliwości społecznej jest „karanie zakazami“ odpowiedzialnych użytkowników biomasy za zły stan powietrza wynikający z zaniedbań w zupełnie innych obszarach emisji zanieczyszczeń? Gdzie jest w tym miejsce na zaufanie obywatela do Państwa i poszanowanie prawa własności, a ponad wszystko zgodność prawa krajowego z prawem Wspólnotowym?

W związku z powyższym, jako Ogólnopolskie Stowarzyszenie Kominki i Piece chcielibyśmy wyrazić nasz stanowczy sprzeciw zarówno wobec dotychczasowych jak i jakichkolwiek kolejnych ograniczeń ogrzewania drewnem w nowoczesnych niskoemisyjnych piecach i kominkach spełniających wymogi Ekoprojektu.

Przeprowadzone przez laboratorium akredytowane w PCA, na zlecenie OSKP badania emisji z nowoczesnych ogrzewaczy pomieszczeń, w warunkach eksploatacji rzeczywistej jednoznacznie potwierdzają ich wysokie parametry w zakresie spełnienia wymagań GWE, znacząco niższe wartości w odniesieniu do CO, PM, OGC, NOx od określonych w Rozporządzeniu KE UE (2015/1185), a także wysoki stopień redukcji emisji benzo(a)pirenu i pozostałych WWA i dwutlenku siarki (ponad 98%), w porównaniu do tradycyjnych pieców.

W załączeniu przesyłamy opinię Dr hab. Inż Roberta Kubicy, Profesora Politechniki Śląskiej, dotyczącą zrealizowanych badań

Prosimy o nie poddawanie się manipulacjom i wzięcie pod rozwagę bieżących i długoterminowych negatywnych konsekwencji ograniczania możliwości stosowania drewna do ogrzewania dla gospodarki, klimatu i jakości powietrza.

Wnosimy o stwierdzenie nieważności Uchwał nr XLV/620/2021, XLV/621/2021, XLV/622/2021, XLV/623/2021, XLV/624/2021, XLV/625/2021, XLV/626/2021 Sejmiku Województwa Małopolskiego z 27.09.2021 r. w sprawie wprowadzenia na obszarze gmin: Czarny Dunajec, Skawina, Krzeszowice, Oświęcim, Nowy Targ, Niepołomice, Rabka Zdrój ograniczeń w zakresie eksploatacji instalacji, w których następuje spalanie paliw (dalej jako „uchwały”), ponieważ naszym zdaniem uchwały te zostały wydane z naruszeniem prawa co w niniejszym piśmie wskazano.

W imieniu Członków i Zarządu
Piotr Batura prezes OSKP